Brand story: بررسی همه‌جانبه داستان برند

در دنیای پررقابت امروز، برندها دیگر تنها به فروش محصولات و خدمات خود بسنده نمی‌کنند؛ بلکه آنها به دنبال روشی نوین و جذاب برای برقراری ارتباط با مخاطبان و مشتریان خود هستند. یکی از این روش‌ها داستان برند (Brand Story) است. داستان برند به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا نه تنها هویت خود را به مخاطبان معرفی کنند، بلکه رابطه‌ای احساسی و عمیق با آنها برقرار سازند. اما داستان برند چیست و چگونه می‌تواند باعث موفقیت یک کسب‌وکار شود؟ در این مقاله به‌طور مفصل و جامع به این موضوع پرداخته‌ایم.

داستان برند (Brand Story) چیست؟

داستان برند (Brand Story) به زبان ساده، روایت و شرح وقایعی است که یک برند طی مسیر رشد و توسعه خود تجربه کرده است. این داستان، علاوه بر اینکه تاریخچه برند را شرح می‌دهد، می‌تواند احساسات مخاطبان را برانگیزد و به‌گونه‌ای طراحی شود که ارتباطی احساسی و ماندگار با مشتریان برقرار کند. در واقع، Brand Storytelling یا داستان‌سرایی برند، یک ابزار قدرتمند برای برندها است تا نه فقط کالا و خدمات خود، بلکه *خود* برند را به فروش برسانند.

هر برند، چه کوچک و چه بزرگ، یک داستان منحصربه‌فرد دارد که می‌تواند در کنار دستاوردها و چالش‌ها، اهداف، ارزش‌ها و افراد کلیدی آن را به تصویر بکشد. با این کار، برندها می‌توانند مخاطبان خود را به سمت خرید محصولات یا خدمات خود هدایت کنند، زیرا افراد تمایل دارند با برندهایی ارتباط برقرار کنند که داستان‌های جذاب، الهام‌بخش و انسانی دارند.

چرا Brand Story مهم است؟

داستان برند همچنین به شما کمک می‌کند تا فرهنگ و ارزش‌های سازمان خود را به شیوه‌ای جذاب و ملموس برای مخاطبان خود به نمایش بگذارید. وقتی که برند شما داستانی قابل باور و جذاب دارد، مخاطبان احساس می‌کنند که آنها نیز بخشی از داستان شما هستند و از این رو می‌توانند به راحتی با برند شما ارتباط برقرار کنند. این ارتباط عمیق‌تر باعث می‌شود که مشتریان نه تنها برای خرید، بلکه برای حمایت و هم‌راهی با برند شما در طول زمان نیز انگیزه داشته باشند. برای مثال، برندهایی مانند پاتاگونیا با روایت داستان‌هایی از فعالیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی خود، توانسته‌اند ارتباطی قوی با مخاطبان خود برقرار کنند و به برندهایی تبدیل شوند که تنها به محصولاتشان فروش نمی‌رسانند، بلکه به یک جنبش و تفکر تبدیل شده‌اند.

علاوه بر این، داستان برند به شما این فرصت را می‌دهد که در دنیای دیجیتال به شکل متمایزی دیده شوید. با وجود اینکه برندها در فضای آنلاین دائماً در حال تبلیغات و معرفی خود هستند، داستان برند می‌تواند ابزاری قوی برای جلب توجه و ایجاد تفاوت باشد. زمانی که یک برند داستان خود را به خوبی تعریف کند، می‌تواند به شکلی برجسته در میان رقبا قرار گیرد و بر مشتریان تاثیرات ماندگاری بگذارد. این تاثیرگذاری موجب می‌شود که برند شما در یادها بماند و تبدیل به یک انتخاب طبیعی برای مشتریان شود. بنابراین، داشتن یک داستان برند منحصر به فرد، نه تنها برای جذب مشتریان جدید، بلکه برای حفظ ارتباط مستمر و پایدار با مشتریان فعلی نیز ضروری است.

برای مطالعه بیشتر مقاله استوری تلینگ چیست؟ را بخوانید.

۴ ابزار اصلی برای نوشتن داستان برند

نوشتن یک Brand Story موفق نیازمند استفاده از ابزارها و ساختارهایی است که بتوانند داستان برند را به‌طور مؤثر و جذاب برای مخاطبان روایت کنند. در ادامه، به ۴ ابزار اصلی و ضروری برای نوشتن داستان برند می‌پردازیم که هر یک نقش کلیدی در شکل‌دهی به داستانی تاثیرگذار و به یادماندنی دارند.

۱. طرح داستان برند (Brand Story Outline)

طرح داستان برند، اولین و اساسی‌ترین ابزار در فرآیند نوشتن داستان برند است. این طرح، نقشه‌ای است که داستان برند را در یک قالب ساختاری و منظم معرفی می‌کند و مسیر روایت را مشخص می‌سازد. مانند هر داستان دیگری، Brand Story نیز باید دارای یک آغاز، میانه و پایان باشد. طرح اولیه باید به شکلی باشد که بتواند به طور شفاف شروع داستان، چالش‌های برند، نقطه اوج و در نهایت نتیجه‌گیری آن را نشان دهد. در این طرح، شما باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

- آغاز داستان: در این قسمت، باید به تاریخچه و پیشینه برند پرداخته شود. این شامل توضیحی درباره چگونگی تأسیس برند، انگیزه‌ها و افرادی که پشت آن ایستاده‌اند، است. این بخش باید به شکلی باشد که مخاطب احساس کند برند از یک ایده خام شروع کرده و به‌طور مستمر به دنبال تحقق آن بوده است.

- چالش‌ها و موانع: یکی از مهم‌ترین اجزای هر داستان موفق، چالش‌ها و مشکلات است. در این قسمت باید به مشکلات و موانعی که برند در مسیر رشد و توسعه با آن‌ها روبه‌رو بوده است اشاره کرد. این چالش‌ها می‌تواند از مشکلات مالی، نوسانات بازار، تغییرات فرهنگی و اجتماعی گرفته تا رقابت‌های سخت با دیگر برندها باشد.

- نقطه اوج و تحول: این مرحله معمولاً زمانی است که برند یک تغییر مهم، نوآوری یا موفقیت بزرگ را تجربه می‌کند. می‌تواند مربوط به یک محصول جدید، ورود به بازارهای جدید یا حتی تغییرات اساسی در مدل کسب‌وکار باشد.

- نتیجه‌گیری: در این قسمت، برند به نقطه‌ای می‌رسد که نه تنها مشکلاتش را پشت سر گذاشته، بلکه به یک برند شناخته‌شده، معتبر و محبوب تبدیل شده است. در این بخش باید نشان داده شود که داستان برند چگونه به برند را به جایگاهی که امروز دارد رسانده است.

۲. نقطه اوج داستان برند (The Climax)

نقطه اوج داستان برند، یکی از مهم‌ترین بخش‌های روایت است که برند را از یک شرکت معمولی به یک برند موفق و شناخته‌شده تبدیل می‌کند. این نقطه، می‌تواند یک لحظه‌ی خاص باشد که تغییرات اساسی در مسیر برند به‌وجود آورد و آن را به مسیر جدیدی هدایت کند.

برای مثال، در داستان برند تسلا، نقطه اوج، زمانی است که این برند وارد صنعت خودروهای الکتریکی شده و مدل‌های جدیدش با استقبال شدید مشتریان روبه‌رو می‌شود. این لحظه باعث می‌شود تسلا به‌عنوان یک برند نوآور و پیشرو شناخته شود و این تغییر مسیر، در داستان برند این شرکت نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرده است.

نقطه اوج معمولاً به یک تصمیم، اقدام یا اتفاق بزرگ اشاره دارد که باعث تغییر در جهت‌گیری برند و رشد سریع آن می‌شود. در نوشتن Brand Story باید به این نکته توجه داشته باشید که این لحظه، باید جذاب، تاثیرگذار و پر از احساس باشد. داستان باید به‌گونه‌ای روایت شود که مخاطب احساس کند این لحظه‌ی تغییر، نقطه‌عطفی است که منجر به تحولی بزرگ در برند شده است.  مقاله استراتژی محتوا چیست؟ را نیز بخوانید.

۳. قهرمان داستان برند (Brand Hero)

در هر داستانی، قهرمان کسی است که از پس چالش‌ها برمی‌آید و به نوعی عامل اصلی تغییر و تحول است. در Brand Story نیز قهرمان می‌تواند اشخاص مختلف، محصولات یا حتی خود برند باشد. برای هر برند، باید قهرمانانی مشخص تعریف شوند که نقش اصلی در شکل‌دهی به موفقیت‌های برند را ایفا کرده‌اند. قهرمان داستان برند می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

- شخص خاص یا بنیان‌گذار برند: در بسیاری از برندهای مشهور، بنیان‌گذاران یا افراد کلیدی در سازمان به‌عنوان قهرمان اصلی شناخته می‌شوند. برای مثال، استیو جابز و استیو وزنیاک در داستان برند اپل، به‌عنوان قهرمانانی شناخته می‌شوند که نه‌تنها این برند را به دنیا معرفی کردند بلکه دنیای تکنولوژی را متحول کردند.

- محصول یا خدمت خاص: گاهی اوقات، یک محصول یا خدمت خاص می‌تواند به‌عنوان قهرمان برند عمل کند. به‌طور مثال، محصولی مانند آیفون در اپل یا کتانی‌های نایک که هم‌زمان نمادی از موفقیت برند و هویت آن است.

- خود برند: در برخی از موارد، خود برند می‌تواند به‌عنوان قهرمان داستان عمل کند. این برند ممکن است با ارزش‌های خود، رفتار اجتماعی و یا تمایل به تغییر جهان، به یک نماد تبدیل شود. برندهایی مثل پاتاگونیا و بن‌اَن‌جری که به‌طور قوی به ارزش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی خود می‌پردازند، در واقع خود را به‌عنوان قهرمانان داستان‌شان معرفی می‌کنند.

قهرمانان در داستان برند باید به‌طور عمیق و انسانی معرفی شوند تا مخاطب بتواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند و به‌نوعی خود را در این داستان شریک بداند.

۴. پیام داستان برند (Brand Story Message)

هر داستان برند باید دارای پیامی واضح و شفاف باشد. پیام داستان برند معمولاً به این سوال پاسخ می‌دهد که هدف برند چیست و چه چیزی آن را از دیگر برندها متمایز می‌کند. این پیام به مخاطب می‌گوید که چرا باید برند شما را انتخاب کنند و چرا این برند اهمیت دارد. پیام باید به‌گونه‌ای باشد که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ارزش‌های برند، هدف و ماموریت آن را منتقل کند. برای نوشتن پیام برند، باید به چند نکته اساسی توجه کنید:

- هدف و ماموریت برند: پیام داستان برند باید توضیح دهد که برند شما چه هدفی را دنبال می‌کند. این هدف می‌تواند حل یک مشکل خاص برای مشتریان یا ارتقاء یک تجربه متفاوت باشد.

- ارزش‌های برند: در پیام باید ارزش‌هایی که برند شما به آن‌ها اعتقاد دارد، بیان شود. برای مثال، برندهایی مانند تسلا و لیو از ارزش‌های نوآوری، محیط‌زیست و توسعه پایدار صحبت می‌کنند.

- تمایز از رقبا: پیام داستان برند باید نشان دهد که برند شما چگونه متفاوت از رقبا است و چرا باید مخاطب به جای انتخاب گزینه‌های دیگر، برند شما را انتخاب کند.

پیام برند باید به‌گونه‌ای باشد که نه تنها ارزش‌های برند را منتقل کند، بلکه در قلب و ذهن مخاطبان نیز جای گیرد. این پیام باید به‌طور مستمر در تمام فعالیت‌های برند تکرار شود تا به یاد ماندنی شود.



 

چه چیزهایی در داستان برند بیان می‌شود؟

در داستان برند، باید ابعاد مختلفی که هویت برند را تشکیل می‌دهند به‌طور شفاف و جذاب بیان شوند. این ابعاد نه‌تنها به درک بهتر مخاطب از برند کمک می‌کنند، بلکه فرصتی برای برند فراهم می‌آورند تا ارتباط عمیق‌تری با مشتریان خود برقرار کنند. در اینجا به تشریح هر یک از این ابعاد می‌پردازیم:

1. شرح وقایع محیط کار

داستان برند باید به چالش‌ها، موفقیت‌ها و تجربیات روزمره در محیط کار بپردازذ. این بخش می‌تواند شامل مشکلاتی باشد که تیم مدیریتی با آن‌ها مواجه بوده یا لحظات سختی که باعث رشد و پیشرفت برند است. برای مثال، می‌توان به سختی‌های اولیه شروع کسب‌وکار اشاره کرد یا به نحوه واکنش برند در برابر بحران‌ها و تغییرات بازار پرداخته شود. این ابعاد به مخاطب نشان می‌دهد که برند صرفاً یک نهاد تجاری نیست، بلکه موجودی زنده و در حال رشد است.

2. توضیحاتی درباره محصولات و خدمات

یکی از بخش‌های اصلی در داستان برند، معرفی محصولات یا خدماتی است که برند ارائه می‌دهد. در اینجا باید تاریخچه ایجاد محصول یا خدمت خاص برند توضیح داده شود؛ به‌طور مثال، چگونه اولین محصول ساخته شد و چه مشکلی را برای مشتریان حل کرد. این بخش می‌تواند داستان پشت پرده هر محصول را بازگو کند و نشان دهد که برند به چه روش‌ها و فرآیندهایی برای ایجاد نوآوری و کیفیت پرداخته است. برای برندهایی که در صنعت خاصی فعالیت می‌کنند، این بخش می‌تواند شامل رقابت‌ها، آزمایش‌های اولیه، یا چالش‌های فنی باشد که محصول را به شکل کنونی درآورده است.

3. آشنایی با افراد اثرگذار

در هر داستان برند، شخصیت‌هایی وجود دارند که نقش کلیدی در شکل‌گیری و رشد برند ایفا کرده‌اند. این افراد می‌توانند بنیان‌گذاران، مدیران، طراحان یا هر کسی باشند که به نوعی بر فرآیند شکل‌گیری برند تأثیر گذاشته‌اند. این بخش می‌تواند به نحوه همکاری این افراد، تصمیمات استراتژیک آن‌ها یا حتی چالش‌هایی که در مسیر برند با آن‌ها مواجه شده‌اند اشاره کند. معرفی این افراد می‌تواند مخاطب را به برند نزدیک‌تر کرده و آن را انسانی‌تر نشان دهد.

4. نقش کارمندان در موفقیت برند

کارمندان نه تنها در اجرای روزانه امور برند نقش دارند، بلکه در بسیاری از موارد ایده‌ها، ابتکارات و تغییرات اساسی در فرآیندهای کاری و نوآوری‌ها را نیز به برند هدیه می‌دهند. در داستان برند باید به این نکته اشاره شود که برند چگونه به نقش حیاتی کارمندان خود اهمیت می‌دهد و چگونه آن‌ها در موفقیت برند سهیم هستند. این بخش می‌تواند شامل داستان‌های واقعی از کارمندان باشد که با ایده‌ها و تلاش‌هایشان تأثیرات بزرگی بر برند گذاشتند و حتی ممکن است به تیم‌هایی اشاره شود که برای رسیدن به یک هدف خاص تلاش کردند.

5. اهداف و چشم‌اندازهای برند

داستان برند باید به مخاطب کمک کند تا اهداف بلندمدت برند را درک کند. در این بخش، باید به وضوح بیان شود که برند به چه هدفی می‌خواهد دست یابد و چگونه قصد دارد به این اهداف برسد. این اهداف می‌تواند شامل گسترش بازار، نوآوری در محصولات، ارتقاء سطح خدمات مشتری یا حتی تغییرات اجتماعی و زیست‌محیطی باشد. به‌عنوان مثال، برندهایی مانند تسلا یا پاتاگونیا اهداف بلندمدت خود را به‌طور شفاف بیان کردند و این موضوع در داستان برندشان به‌طور واضح مشخص است. این بخش به مشتریان کمک می‌کند تا ببینند برند نه تنها در حال حاضر موفق است، بلکه در آینده نیز به دنبال رشد و پیشرفت است.

6. ارزش‌های برند

ارزش‌های برند، اصولی هستند که برند بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کند و به آن‌ها پایبند است. در این قسمت، باید مشخص شود که برند به چه ارزش‌هایی مانند صداقت، نوآوری، کیفیت، پایداری یا مشتری‌مداری اعتقاد دارد و این ارزش‌ها چگونه در تمام فرآیندهای برند از تولید تا ارتباط با مشتریان پیاده‌سازی می‌شوند. برای مثال، نایکی با شعار "Just Do It" پیام قدرتمندی از انگیزش و عمل به مخاطب می‌دهد. یا برندهایی مانند بن‌اَن‌جری که به‌شدت بر اصول محیط‌زیستی و اجتماعی خود تاکید دارند. اشاره به این ارزش‌ها در داستان برند باعث می‌شود که مخاطب نه تنها برند را انتخاب کند، بلکه با آن احساس هم‌راستایی و هم‌پیمانی نیز داشته باشد.

جمع‌بندی

داستان برند (Brand Story) ابزاری است که می‌تواند به برند شما هویت و شخصیت منحصر به‌فردی ببخشد. از آنجا که مردم به داستان‌ها واکنش‌های احساسی نشان می‌دهند، با استفاده از داستان برند می‌توانید ارتباطی عمیق و ماندگار با مخاطبان خود برقرار کنید. برای نوشتن یک داستان برند موفق، باید از ابزارهای داستان‌نویسی استفاده کنید و به‌خوبی نقاط قوت، ضعف، چالش‌ها و موفقیت‌های برند خود را در قالب یک داستان جذاب و قابل فهم برای مخاطب روایت کنید. یک داستان برند خوب می‌تواند نه تنها مخاطبان را جذب کند، بلکه آنها را به مشتریان وفادار و مدافع برند تبدیل کند.